Dieta w insulinooporności

 

Insulinooporność jest coraz powszechniejszym zjawiskiem. Z roku na rok zwiększa się odsetek  populacji dotknięty tym problemem. Insulinooporność jest to stan obniżonej wrażliwości tkanek na działanie insuliny – hormonu, który jest odpowiedzialny przede wszystkim za regulowanie stężenia glukozy we krwi.

Przyczyny insulinooporności mogą być różne. Możemy zaliczyć do nich czynniki genetyczne oraz środowiskowe: nadmierną masę ciała - szczególnie otyłość brzuszną, nadmierne spożywanie pokarmów – głównie wysokoprzetworzonych, bogatych w cukry proste, a także niską aktywność fizyczną).

Jednak na czynniki ryzyka zależne od stylu życia możemy wpływać. Dlatego oprócz leczenia farmakologicznego ważny elementem terapii insulinooporności jest zmiana stylu życia. Zbilanowana dieta w połączeniu z aktywnością fizyczną może znacznie poprawić wrażliwość tkanek na działanie insuliny.

 

DIETA W INSULINOOPORNOŚCI

 

Dotychczas nie powstały jeszcze jednoznaczne zalecenia co do sposobu żywienia w insulinooporności. Nie ma jednej uniwersalnej diety, powinna być ona dobierana indywidualnie do przypadku. Wiemy natomiast, że są sposoby żywienia, które przynoszą wiele korzyści dla zdrowia i są bezpieczne także dla pacjentów z insulinoopornością. Do tych diet zaliczamy dietę śródziemnomorską, dietę DASH, dietę o niskim indeksie glikemicznym. Odradza się natomiast stosowanie diet niskowęglowodanowych, ketogenicznych, głodówkowych czy wysokobiałkowych.

 

Celem diety w insulinooporności jest zmniejszenie spożycia produktów przyczyniających się do wzrostu stężenia glukozy we krwi oraz redukcja masy ciała, jeżeli występuje nadwaga lub otyłość.

 

Do głównych zaleceń żywieniowych stosowanych  w  prewencji  insulinooporności można zaliczyć:

—  codzienne spożywanie przynajmniej 5 porcji owoców i warzyw;

—  ograniczenie spożycia tłuszczu  (szczególnie nasyconych kwasów tłuszczowych);

—  ograniczenie spożycia potraw smażonych, napojów słodzonych i słodyczy oraz potraw bogatych w tłuszcze i cukier;

—  kontrola wielkości porcji posiłków i przekąsek oraz częstości jedzenia;

—  ograniczenie spożycia alkoholu.

 

INDEKS I ŁADUNEK GLIKEMICZNY

 

Indeks glikemiczny (IG) określa wzrost stężenia glukozy we krwi po spożyciu posiłku – im wyższy indeks glikemiczny, tym wyższe stężenie glukozy we krwi. Indeks glikemiczny odnosi się tylko do rodzaju produktu, natomiast nie bierze pod uwagę ilości, jaką spożyliśmy.

 

Klasyfikacja Indeksu Glikemicznego:

• Niski indeks glikemiczny IG ≤ 55,
• Średni indeks glikemiczny IG 55-70,
• Wysoki indeks glikemiczny IG >70.

 

Wartość indeksu glikemicznego zależy od:

• ilości i rodzaju węglowodanów zawartych w danym produkcie;
• w przypadku owoców - od stopnia dojrzałości (dojrzalsze owoce mają wyższy IG);
• rozdrobnienia produktów, posiłków (im bardziej rozdrobnione produkty tym wzrasta IG);
• stopnia przetworzenia;
• ilości i formy skrobi obecnej w danym produkcie (zwłaszcza stosunku amylozy do amylopektyny, im większy stosunek amyloza/amylopektyna tym wyższy indeks glikemiczny);
• zawartości innych składników odżywczych mogących spowalniać działanie enzymów trawiennych czy opróżnianie żołądka (np. zawartość białka, tłuszczu, kwasów organicznch, pektyny, taniny i kwasu fitynowego, które utrudniają trawienie skrobi).

 

Ładunek glikemiczny (ŁG) to wskaźnik, który określa w jaki sposób dany posiłek wpłynie na glikemię poposiłkową.

Ładunek glikemiczny oblicza się poprzez pomnożenie IG danego produktu z zawartością przyswajalnych węglowodanów znajdujących się w produkcie, a następnie podzieleniu przez 100. Wzór wygląda następująco:

 

IG x zawartość węglowodanów w porcji produktu (g) / 100.

 

Klasyfikacja ładunku glikemicznego:

< 10 - niski ŁG

11-19 - średni ŁG

< 20 - wysoki ŁG

 

Produkty z wysokim indeksem glikemicznym nie są wskazane w insulinooporności wtedy kiedy są spożywane samotnie. Jednak można je wkomponować do diety np. łącząc z produktami o niskim indeksie glikemicznym oraz będącymi źródłem białka i tłuszczu, aby wzrost stężenia glukozy we krwi po posiłku był dużo mniejszy.

 

Ile powinniśmy jeść posiłków? 3 czy 5?

 

Nie ma jednej konkretnej odpowiedzi. Dobierając ilość posiłków powinniśmy się kierować wynikami badań oraz naszym stylem życia – trybem pracy oraz długością dnia. Najważniejsze jest to, aby posiłki były zbilansowane, aby nie podjadać między posiłkami oraz aby dobrze się czuć po posiłkach.

 

NAJWAŻNIEJSZE ZALECENIA:

• Spożywanie produktów o niskim indeksie i ładunku glikemicznym
• Unikanie produktów wysokoprzetworzonych
• Normalizacja masy ciała
• Ograniczenie spożycia cukru w diecie
• Odpowiednie nawodnienie
• Regularna aktywność fizyczna – dostosowana do możliwości oraz preferencji